In memoriam - Ljubiša Samardžić (1936 - 2017)

In memoriam - Ljubiša Samardžić (1936 - 2017)

Ljubiša Samardžić (Skoplje, 19. novembar 1936 — Beograd, 8. septembar 2017) bio je srpski i jugoslovenski glumac, reditelj i producent. Nadimak mu je bio Smoki. Samardžić je jedini srpski glumac nagrađen Zlatnim lavom na Filmskom festivalu u Veneciji.

Rođen je u Skoplju, u porodici rudara koji su radili u rudniku uglja Jelašnica kod Niške Banje. Još u gimnaziji je povremeno radio da bi izdržavao porodicu. Studirao je pravo, a potom je prešao na Akademiju za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu. Njegov talenat je otkriven veoma rano i dobio je stipendiju za studije kod režisera Bojana Stupice. Samardžić je završio Akademiju u Beogradu.

Bojan Stupica mu je pribavio stipendiju Ateljea 212, ali je — privučen filmom (debi u Igrama na skelama, 1961, S. Veiganda) — na sceni igrao tek na samom početku karijere. Pažnju kritike privukao je već sledećom ulogom šarmantnog nespretnjakovića u Prekobrojnoj (1962) B. Bauera, a ugled je učvrstio 1963. filmovima Peščani zamak B. Hladnika, Dani Aleksandra Petrovića i Desant na Drvar F. Hadžića. Za film Jutro, gde je tumačio lik mladog partizana suočenog s tragedijama rata, nagrađen je na Festivalu u Veneciji. Gran pri u Nišu dobio je za ulogu u filmu Veljka Bulajića Bitka na Neretvi 1969. godine.

Kroz gotovo trideset godina glumio je glavne i veće sporedne uloge u više od sedamdeset filmova različitih žanrova, najčešće u ratnim i komedijama, ali — u novije vreme — i u delima društvene problematike: Ljubavni život Budimira Trajkovića, Smrt gospodina Goluže, Život je lep, Kuća pored pruge i dr. Naklonost publike stekao je gotovo isključivo na filmu; kako sam kaže, igrao je kod skoro svih jugoslovenskih reditelja. Na televiziji je nastupao relativno malo (glavne uloge u četiri televizijiske serije: Kuda idu divlje svinje, Dimitirije Tucović, Vruć vetar i Policajac sa Petlovog brda). Dobitnik je i Sedmojulske nagrade SR Srbije 1984. godine za glumačko ostvarenje u proteklih dvadesetpet godina, te tadašnjeg najvišeg priznanja Nagrade AVNOJ-a 1988. godine (inače, ova nagrada je prvi put dodeljena jednom filmskom glumcu). Od svih jugoslovenskih glumaca najčešće je nagrađivan na Pulskom festivalu.


Ljubiša Samardžić u razgovoru sa slovenačkom ministarkom kulture Majdom Šircom u Ljubljani
Krajem januara 2009, povodom 50. godišnjice bogate karijere, Ljubiša Samardžić je bio gost u ljubljanskoj Kavarani Kinodvor. Kulturni događaj je obeležila i zagrebačka pank grupa Ljubiša Samardžić.

Ljubiša Samardžić je bio angažovan u društveno-političkom radu u Republici Srbiji. Bio je član Partije ujedinjenih penzionera Srbije (PUPS) i bivši član Upravnog odbora Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO); u vreme SFR Jugoslavije, kao glumac, glumio je partizanske uloge u ratnim filmovima zbog čega je uživao simpatije i naklonost vladajuće političke partije Saveza komunista Jugoslavije.

Svoje nagrade, diplome i priznanja poklonio je Jugoslovenskoj kinoteci februara 2014. godine. Legat je predstavljen javnosti 27. februara 2016. godine.

Ljubiša Samardžić je krajem 2016. godine operisan zbog tumora na mozgu, nakon kojeg je ostao nepokretan. Preminuo je nakon teške bolesti 8. septembra 2017. godine, u 81. godini života.

Nadimak
Smoki

Datum rođenja
19. novembar 1936.

Mesto rođenja
Skoplje
Kraljevina Jugoslavija

Datum smrti
8. septembar 2017. (80 god.)

Mesto smrti
Beograd
Srbija

Supružnik
Mirjana Samardžić (1960—2017)

Aktivni period
1960—2011.

Zanimanje filmski i televizijski glumac, režiser i producent

Bitne uloge
Vruć vetar — Borivoje Šurdilović „Šurda”
Rad na određeno vreme — Siniša Pantić
Policajac sa Petlovog brda — Boško Simić
Viza za budućnost — Milan Golijanin

Nagrade i priznanja

Zlatni lav za ulogu u fimu Jutro (1967)[8]
Ona i on — zajedno sa Milenom Dravić za uloge u filmu Jutro; dodeljuju TV Novosti (1968)[9]
Gran pri za ulogu u filmu Bitka na Neretvi na Filmskim susretima u Nišu (1970)[10]
Zlatna arena za uloge u filmovima Bombaši (1973), Doktor Mladen (1975) i Rad na određeno vreme (1980)
Glumački par godine — zajedno sa Vesnom Čipčić za uloge u televizijskoj seriji Vruć vetar na Filmskim susretima u Nišu; po izboru čitalaca TV Novosti (1980)[9]
Gran pri za ulogu Borivoja Šurdilovića na Filmskim susretima u Nišu (1983)[11]
Nagrada Pavle Vuisić za životno delo (avgust 1995) — za uloge u jugoslovenskoj kinematografiji
Nagrada AVNOJ (1988)
Nagrada akademije Ivo Andrić za životno delo (2005)
Nagrada Milan Žmukić na Filmskom festivalu u Herceg Novom (2016)

Filmografija
1960-e 

1960. Spletka i ljubav
1961. Igre na skelama Gvardijan
1962. Prekobrojna Mikajlo Nastić
1962. Peščani sat
1962. Kozara Mitar
1962. Peščani grad Smoki
1963. Desant na Drvar Milan
1963. Pješčani zamak
1963. Dani Dragan
1964. Lito vilovito Vića
1965. Inspektor Borivoje Jovanović
1965. Devojka Partizan
1965. Bolnička soba
1965. Istim putem se ne vraćaj Abdul
1966. Orlovi rano lete Nikoletina Bursać
1966. Štićenik Ivan Stojanović
1966. San Mali
1967. Nož Markov pomoćnik
1967. Jutro Mali
1967. Diverzanti Šarac
1967. Smoki Smoki
1967. Bokseri idu u raj Reum
1968. Operacija Beograd Jaša
1968. Podne Ljubiša
1968. Sirota Marija Vojislav
1968. U raskoraku
1968. Goli čovjek Spiro
1969. Tanja
1969. Bitka na Neretvi Novak

1970-e 

1970. X + YY: Formel des Bösen
1970. Siroma’ sam al’ sam besan Sava Kekić
1970. Biciklisti Partizan
1970. Žarki
1971. Od svakog koga sam volela (serija)
1971. La Betìa ovvero in amore per ogni gaudenza ci vuole cofferenza Zilio
1971. Ceo život za godinu dana Cakan Janković
1971. Kuda idu divlje svinje Crni Rok
1972. Deveto čudo na istoku
1972. Građani sela Luga Vidoje
1972. Valter brani Sarajevo Zis
1972. Obraz uz obraz Smoki
1973. Bombaši Kovač
1973. Sutjeska Stanojlo
1974. Valter brani Sarajevo Zis
1974. Predstava „Hamleta“ u Mrduši Donjoj Mačak
1974. Dimitrije Tucović (TV serija) Dimitrije Tucović
1975. Naivko Buzga Miročki
1975. Doktor Mladen Staniša
1975. Crvena zemlja Kosta
1975. Hajduk
1975. Divota prašine
1976. Bele trave
1976. Morava 76 Vesko
1976. Čast mi je pozvati vas Smoki
1977. Ljubavni život Budimira Trajkovića Vojislav Voja Trajković
1977. Specijalno vaspitanje Milicioner Cane
1978. Stići pre svitanja Kosta
1978. Tamo i natrag Sava Bogdanović
1978. Boško Buha Milun
1978. Lude godine Dr Lazović
1978. Tigar Šorga Tigar
1978. Povratak otpisanih (TV serija) Španac
1979. Partizanska eskadrila Žare

1980-e 

1980. Avanture Borivoja Šurdilovića Borivoje Šurdilović Šurda
1980. Vruć vetar Borivoje Šurdilović Šurda
1980. Rad na određeno vreme Siniša Pantić
1981. Kraljevski voz Tole
1981. Neka druga žena Gvozden
1981. Visoki napon Ivo Goreta
1981. Široko je lišće Marko
1981. Gosti iz galaksije Toni
1982. Savamala Lampaš
1982. Moj tata na određeno vreme Siniša Pantić
1982. Dvije polovine srca Otac
1982. Smrt gospodina Goluže Goluža
1983. Medeni mjesec Rajko
1983. Timočka buna Lazar
1983. Šećerna vodica Fotograf
1984. Pazi šta radiš Plavšić, profesor muzike
1984. Jaguarov skok Bogdan Bogić „Bogi“
1985. Kvo vadis? (mini-serija) Femijus Rufus
1985. Orkestar jedne mladosti Dragiša Kojić
1985. Nije lako sa muškarcima Ivan Sekulović
1985. Život je lep Kelner Valentino „Trovač“
1985. Antikazanova Stipe
1986. Bal na vodi Glenov otac
1986. Dobrovoljci Kelner
1986. Razvod na određeno vreme Siniša Pantić
1986. Protestni album
1987. Lager Niš Kockar Kole
1987. Na putu za Katangu Toša Palidrvce
1987. Anđeo čuvar Dragan
1987. I to se zove sreća Baća
1987. Živela svoboda Komandant
1987/91. Bolji život Ljubomir Zavišić
1988. Vanbračna putovanja Kapetan Tadić
1988. Kuća pored pruge Staniša
1989. Rođaci iz Lazina Uroš
1989. Iskušavanje đavola Poštar Đoka
1989. Poltron Miodrag Krtalić
1989. Uroš blesavi Uroš „Blesavi“

1990-e 

1991. Noć u kući moje majke Sreten
1991. Mala Žika Ajkula
1992. Policajac sa Petlovog brda Boško Simić
1993. Kaži zašto me ostavi Rade
1993. Metla bez drške
1993. Tri karte za Holivud Limijer
1993/94. Policajac sa Petlovog brda (TV serija) Boško Simić
1994. Magareće godine Jovo „Škandal“
1995. Ubistvo s predumišljajem Vidosav
1996. Jugofilm Bora
1998. Bluz za Saro Milivoj
1998. Stršljen Profesor Lane Šekularac
1999. Točkovi Vlasnik hotela

2000-e

2001. Nataša Toša, Natašin otac
2002. Obećana zemlja
2003. Ju
2004. Crna hronika (TV serija) Komesar Boris Filipović
2004. Jesen stiže, dunjo moja Marijin otac
2006. Od danas do sutra
2007. Konji vrani Dunjin deda
2008. Bledi mesec Dunjin deda
2002—2008. Viza za budućnost (TV serija) Milan Golijanin

2010-e

2009—2010. Jesen stiže, Dunjo moja (TV serija) Dunjin deda
2011. Miris kiše na Balkanu (TV serija) Čuvar groblja
2011. Miris kiše na Balkanu

Režija
Filmovi koje je režirao Ljubiša Samardžić

1999. Nebeska udica drama, ratni Prva nagrada na Filmskom festivalu u Milanu
2001. Nataša drama
2003. Ledina drama
2004. Jesen stiže, dunjo moja drama Zlatna mimoza
2007. Konji vrani drama
2008. Bledi mesec drama
2009—2010. Jesen stiže, Dunjo moja (TV serija) drama
2010—2011. Miris kiše na Balkanu (TV serija) drama
2011. Miris kiše na Balkanu drama